Ενημερωμένη συγκατάθεση στην ψυχολογία

Οι απαιτούμενες από την έρευνα κατευθυντήριες γραμμές δεοντολογίας

Η ενημερωμένη συγκατάθεση διασφαλίζει ότι οι ασθενείς, οι πελάτες και οι συμμετέχοντες στην έρευνα γνωρίζουν όλους τους πιθανούς κινδύνους και το κόστος που συνεπάγεται η θεραπεία ή η διαδικασία. Τόσο ο ασθενής που λαμβάνει θεραπεία όσο και η χρηματοδότηση από τον πελάτη πρέπει να γνωρίζει οποιαδήποτε πιθανή βλάβη μπορεί να συμβεί.

Για να θεωρηθεί έγκυρη η συναινετική συναίνεση, ο συμμετέχων πρέπει να είναι αρμόδιος και η συγκατάθεση πρέπει να δίδεται οικειοθελώς.

Στοιχεία της συνειδητοποιημένης συγκατάθεσης στην έρευνα ψυχολογίας

Σύμφωνα με την Αμερικανική Ψυχολογική Εταιρεία , οι ερευνητές πρέπει να κάνουν τα ακόλουθα για να αποκτήσουν ενημερωμένη συγκατάθεση από τους συμμετέχοντες στην ψυχολογική έρευνα :

1. Ενημερώστε τους συμμετέχοντες για το σκοπό της έρευνας, την αναμενόμενη διάρκεια της μελέτης και τις διαδικασίες που θα χρησιμοποιηθούν.

2. Οι συμμετέχοντες πρέπει να ενημερώνονται ότι έχουν το δικαίωμα να αρνηθούν να συμμετάσχουν στη μελέτη. Πρέπει επίσης να γνωρίζουν ότι μπορούν να αποσυρθούν από το πείραμα ανά πάσα στιγμή.

3. Οι συμμετέχοντες πρέπει να ενημερώνονται για τυχόν συνέπειες της απόρριψης ή απόσυρσης από τη μελέτη.

4. Οι συμμετέχοντες πρέπει να ενημερώνονται για τυχόν πιθανές συνέπειες της συμμετοχής στη μελέτη. Αυτό περιλαμβάνει ενδεχόμενους κινδύνους, δυσμενείς επιπτώσεις ή δυσφορία που μπορεί να προκύψουν.

5. Οι συμμετέχοντες πρέπει να ενημερώνονται για τα πιθανά οφέλη της έρευνας.

6. Πρέπει να γνωστοποιούνται οι περιορισμοί του απορρήτου.

7. Τα τυχόν κίνητρα συμμετοχής πρέπει να προσδιορίζονται σαφώς.

8. Οι συμμετέχοντες πρέπει να ενημερώνονται για το ποιοι μπορούν να έρθουν σε επαφή εάν έχουν ερωτήσεις σχετικά με την έρευνα ή τα δικαιώματα των συμμετεχόντων στη μελέτη.

Πώς οι ερευνητές λαμβάνουν ενημερωμένη συγκατάθεση;

Οι ερευνητές μπορούν να λάβουν γραπτή ή προφορική επιβεβαίωση για να τεκμηριώσουν και να επαληθεύσουν ότι όλοι οι συμμετέχοντες έδωσαν συγκατάθεση για να συμμετάσχουν.

Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι ερευνητές χρησιμοποιούν μια προκαθορισμένη μορφή που περιγράφει όλες τις απαιτούμενες πληροφορίες και επιτρέπει στους συμμετέχοντες να υπογράψουν και να χρονολογήσουν την επιβεβαίωση ότι έχουν διαβάσει και καταλάβουν τις πληροφορίες.

Είναι πάντα απαραίτητη η συναινετική συναίνεση;

Υπάρχουν μερικές περιπτώσεις όπου η APA προτείνει ότι οι ψυχολόγοι μπορούν να κάνουν χωρίς συνειδητή συναίνεση. Τέτοιες περιπτώσεις περιλαμβάνουν όταν υπάρχει η λογική υπόθεση ότι η έρευνα δεν θα προκαλέσει καμία δυσφορία ή βλάβη. Μια άλλη περίπτωση είναι όταν μια μελέτη λαμβάνει χώρα ως μέρος της κανονικής διδακτέας ύλης στην τάξη ή των εκπαιδευτικών πρακτικών.

Οι μελέτες που περιλαμβάνουν ανώνυμα ερωτηματολόγια, αρχειακά δεδομένα ή φυσιολογικές παρατηρήσεις δεν απαιτούν τεκμηριωμένη συναίνεση, εφόσον η έρευνα δεν παρουσιάζει κανένα κίνδυνο για τους συμμετέχοντες. Ακόμη και σε περιπτώσεις όπου δεν απαιτείται η ενημέρωση, οι συμμετέχοντες μπορούν να αποσυρθούν ανά πάσα στιγμή.

Η συνειδητή συναίνεση και η χρήση της εξαπάτησης στην έρευνα

Τι γίνεται με περιπτώσεις όπου η εξαπάτηση μπορεί να αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της μελέτης; Σε ορισμένες περιπτώσεις, η ενημέρωση των συμμετεχόντων σχετικά με τη φύση του πειράματος ενδέχεται να επηρεάσει τη συμπεριφορά τους και, κατά συνέπεια, τα αποτελέσματα.

Η APA επισημαίνει ότι η εξαπάτηση πρέπει να πραγματοποιείται μόνο εάν η χρήση τέτοιων τεχνικών είναι δικαιολογημένη δεδομένου του τι θα μπορούσε να αποκτηθεί από την εκτέλεση της μελέτης.

Συχνά είναι καθήκον του Συμβουλίου Θεσμικής Ανασκόπησης να καθορίζει εάν είναι αποδεκτή η χρήση εξαπάτησης και να επιτρέπει την πραγματοποίηση τέτοιων μελετών.

Εάν οι ερευνητές χρησιμοποιούν εξαπάτηση ως μέρος ενός πειράματος, οι δεοντολογικές κατευθυντήριες γραμμές υποδεικνύουν ότι οι συμμετέχοντες θα πρέπει να ενημερώνονται το συντομότερο δυνατόν για την εξαπάτηση και την πραγματική φύση του πειράματος. Μόλις αποκαλυφθεί μια τέτοια εξαπάτηση, οι συμμετέχοντες θα πρέπει επίσης να έχουν τη δυνατότητα να αποσύρουν τα δεδομένα τους εάν το επιθυμούν.

> Πηγή:

> Αμερικανική Ψυχολογική Εταιρεία. Ηθικές αρχές ψυχολόγων.